Nguồn gốc của bản đồ đường lưỡi bò hay còn gọi là đường chữ U

Đường lưỡi bò mà Trung Quốc tự vẽ để đòi giành chủ quyền vùng biển Đông Nguồn: Tuổi Trẻ.

*MLC: Xin mời quý vị tham khảo về nguồn gốc của yêu sách lãnh hải đường lưỡi bò của Trung Quốc qua hai bài viết MLC tổng hợp dưới đây...

-------------------------------------------------------------------------

Đài Loan không bàn với TQ về biển đảo

Bác sĩ Tôn Dật Tiên được kính trọng tại Trung Quốc nhưng phe Quốc Dân Đảng thì vẫn bị coi là thù địch với đảng Cộng sản

Đài Loan không đàm phán gì với Trung Quốc lục địa về chính trị hay lãnh hải ở Biển Đông và vẫn nêu cao ý nghĩa cuộc Cách mạng Dân Quốc.

Trước dịp kỷ niệm Cách mạng Tân Hợi (1911-2011) dẫn tới sự ra đời của nước Trung Hoa Dân Quốc sau nhiều triều đại phong kiến, Đài Loan cho hay họ không thảo luận chính trị gì với Bắc Kinh.
Theo tin của hãng thông tấn Đài Loan CNA hôm 12/7/2011, Bộ trưởng Thông tin của đảo quốc đã trả lời một giáo sư Mỹ rằng nước ông không có “ý định đàm phán chính trị gì với Bắc Kinh”.
Đáp lời giáo sư luật Jerome Cohen từ Đại học New York, Bộ trưởng Philip Yang cũng nói Đài Bắc “không đàm phán gì với Trung Quốc về biển Nam Trung Hoa”.
Gần đây các động thái tăng cường quân sự của Đài Loan tại vùng Trường Sa đã thu hút chú ý của Trung Quốc và cả các nước Đông Nam Á.
Đài Loan hiện chiếm đảo Thái Bình (Việt Nam gọi là đảo Ba Bình), nơi chính quyền Đài Bắc cho xây dựng một căn cứ đồn trú của quân đội với đường băng dài.
Nói chuyện tại Asia Society ở Hoa Kỳ hôm thứ Ba, Bộ trưởng Philip Yang cho hay chính phủ của nước ông vẫn chỉ coi quan hệ kinh tế là hàng đầu trong đối thoại xuyên eo biển với Bắc Kinh.
Ông Yang khẳng định với vị giáo sư Mỹ và các khách dự cuộc trao đổi rằng “Đài Bắc sẽ không đàm phán gì” về biển Nam Trung Hoa với Trung Quốc.

̣Đài Loan hiệm chiếm đảo Thái Bình (Ba Bình) trong quần đảo Trường Sa

Trên thực tế, đường chữ U hiện Bắc Kinh nêu ra ở Biển Đông chính là do chính phủ Trung Hoa Dân Quốc dưới quyền ông Tưởng Giới Thạch nêu ra năm 1947 tại Nam Kinh.
Gần đây có ý kiến từ một số giới nghiên cứu ở Mỹ nói Đài Loan nên bác bỏ đường chữ U này để có cử chỉ thiện chí với các nước Đông Nam Á.
Có vẻ như Trung Quốc mặc nhiên thừa nhận các tuyên bố lãnh thổ, lãnh hải của Trung Hoa Dân Quốc là của mình nhưng cũng không vì thế mà “ưu ái” gì hơn với Đài Bắc.
Vẫn không tiến triển
Trước dịp kỷ niệm 10/10/2011 đánh dấu ngày nổ ra khởi nghĩa Vũ Xương, dẫn tới sự sụp đổ của Thanh Triều vào tháng 2/1912, khai sinh ra Trung Hoa Dân Quốc, đối thoại giữa Quốc Dân Đảng ở Đài Loan và chính quyền cộng sản ở Trung Quốc không có tiến triển gì thêm.

Đài Bắc không đàm phán gì với Trung Quốc về biển Nam Trung Hoa

Bộ trưởng Philip Yang

Theo BBC Tiếng Trung, Đài Loan kêu gọi Trung Quốc nhìn nhận di sản của phong trào Dân Quốc và tinh thần cộng hòa và cuộc Cách mạng 1911 đem lại cho toàn thể các dân tộc Trung Hoa.
Nhưng trong các phim ảnh, triển lãm và sách báo Bắc Kkinh tung ra dịp tháng 7, đánh dấu kỷ niệm 90 năm ngày thành lập của Đảng Cộng sản, chế độ Quốc Dân Đảng vẫn bị coi là “phản động”.
Đặc biệt, trong một bộ phim ca ngợi Mao Trạch Đông vừa trình chiếu, hình ảnh của lãnh tụ Quốc Dân Đảng và sau là tổng thống Đài Loan, ông Tưởng Giới Thạch bị lăng mạ trong một vở kịch của "Hồng quân Trung Hoa" như một “Hán Gian”.
Trong cuộc chiến Kháng Nhật tại Trung Quốc, hai lực lượng Quốc Dân Đảng và Cộng sản đã có những lúc hòa hoãn, hợp tác nhưng cũng có xung khắc, thậm chí bắn vào nhau.
Sau Thế Chiến 2, hai phe Quốc – Cộng rơi vào cuộc nội chiến đẫm máu, kết thúc bằng thất bại của quân đội Tưởng Giới Thạch năm 1949.
Ông Tưởng đưa tàn quân chạy ra Đài Loan và duy trì chế độ Dân Quốc tại đó nhưng có thêm xu hướng chống Cộng suốt thời Chiến Tranh Lạnh.
Những thành phần của Quốc Dân Đảng không chạy kịp ra Đài Loan bị chế độ Mao truy bắt và tiêu diệt.
Nhãn hiệu 'Quốc Dân Đảng' cũng được dùng để trừng phạt tàn khốc các kẻ thù chính trị nội bộ tại nước Cộng h̀òa Nhân dân Trung Hoa.

Thống chế Tưởng Giới Thạch lúc sinh thời và phu nhân Tống Mỹ Linh

Còn tại Đài Loan, sau nhiều năm Quốc Dân Đảng độc đoán, xã hội dần chuyển sang chế độ dân chủ và tại cuộc bầu cử năm 2000, lần đầu tiên, chính trị gia không thuộc đảng này, ông Trần Thủy Biển đã trúng cử tổng thống.
Quan hệ hai bên Trung - Đài cải thiện dần, nhất là về kinh tế và giao lưu dân chúng nhưng vẫn có các cáo buộc lẫn nhau về chuyện làm gián điệp.
Khác biệt lên cao trong thời kỳ ông Trần Thủy Biển và Dân Tiến Đảng với xu hướng đòi độc lập nắm quyền, nhưng đã dịu đi sau khi Quốc Dân Đảng trở lại nắm quyền với ông Mã Anh Cửu làm tổng thống hồi 2008.
Tuy thế, có vẻ như các nỗ lực tìm tiếng nói chung với Bắc Kinh của ông Mã, người cũng là Chủ tịch Quốc Dân Đảng từ 2009, không được đáp ứng.
Chính thức mà nói, Bắc Kinh vẫn chỉ coi Đài Loan là một tỉnh còn chưa được thu phục về với 'đất mẹ'.
Bác sĩ Tôn Dật Tiên được kính trọng tại Trung Quốc nhưng phe Quốc Dân Đảng thì vẫn bị coi là đối thủ của đảng Cộng sản dù hai bên có các cuộc tiếp xúc.
Giới quân sự Trung Quốc cũng chưa bao giờ từ bỏ kế hoạch tiến chiếm Đài Loan khi cần.
Nhờ luật Taiwan Act của Mỹ, đảo quốc dù ít được công nhận quốc tế, vẫn có độc lập trên thực tế và được Hoa Kỳ bảo vệ.
Nay, Bộ trưởng Philip Yang của Đài Loan hy vọng Hoa Kỳ hiểu được việc tăng cường giao lưu với Trung Quốc không chỉ có lợi cho Đài Loan mà còn "có ích cho Hoa Kỳ và đóng góp vào phát triển khu vực".
(Nguồn: BBC)
-------------------------------------------------------

Lại bàn về đường lưỡi bò trong Biển Đông

- Việc duy trì một con đường không khoa học, không khách quan, không phù hợp luật pháp quốc tế làm xấu đi hình ảnh một đất nước Trung Quốc trỗi dậy hòa bình.

Ngày 26/1/2011, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nguyễn Phương Nga đã ra tuyên bố phản đối việc Cục Đo đạc Bản đồ quốc gia Trung Quốc từ ngày 18/1/2011 cung cấp dịch vụ bản đồ trực tuyến "Map World", trong đó vẫn tiếp tục thể hiện đường yêu sách 9 đoạn trên Biển Đông. Hành động này diễn ra ngay khi Trung Quốc - ASEAN đang có cuộc họp về DOC (Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông) tại Côn Minh (Trung Quốc), chứng tỏ Trung Quốc vẫn cố tình đi ngược lại những chuẩn mực chung của luật biển quốc tế.

Đồng thời với việc tăng cường các hoạt động trên biển, các học giả Trung Quốc và Đài Loan phối hợp tìm nhiều cách giải thích khác nhau để bảo vệ cái gọi là sự đúng đắn của đường lưỡi bò trên diễn đàn hàng loạt các hội nghị quốc tế về an ninh khu vực.

Anfred Hu, Đại học Quốc gia Cheng Kung, Đài Loan cho rằng quan điểm của Trung Quốc về đường chữ U đứt khúc 9 đoạn là nhất quán và đã được quốc tế công nhận rộng rãi. Đường này trước kia gồm 11 đoạn đã được Vụ lãnh thổ và biên giới thuộc Bộ Nội vụ Trung Hoa Dân quốc thể hiện trên bản đồ từ năm 1946 và không có nước nào phản đối. Điều này thể hiện sự sử dụng lâu đời và danh nghĩa lịch sử của con đường. 

Ji Guaxing, GS Đại học Thanh Hoa - Bắc Kinh bổ sung đường biên giới truyền thống trong biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) xuất hiện từ những năm đầu của thế kỷ XX cho đến năm 1947 trong các bản đồ tư nhân. Vào nửa năm đầu 1947, Bộ Nội vụ Trung Hoa Dân quốc mới chính thức vẽ đường chữ U. Tháng 2/1948, Bộ Nội vụ cho biết đã in bản đồ hành chính Trung Quốc chính thức yêu sách chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc trong phạm vi đường chữ U. Trước những năm 1960 và 1970, Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và các nước Đông Nam Á khác đều không đưa ra phản đối đường chữ U này. Điều đó chứng tỏ họ đã công nhận và mặc nhiên chuẩn y đường chữ U cũng như tính chất lịch sử của nó. Điều đó cũng chứng tỏ họ đã công nhận cả bốn quần đảo (Đông Sa, Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa) thuộc chủ quyền Trung Quốc. 

Ông cho rằng các nước đã có sự hiểu nhầm khi áp dụng Công ước Luật biển của Liên hợp quốc năm 1982. Không có điều khoản nào trong Công ước cho phép các quốc gia ven biển mở rộng vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình lại đòi hỏi chủ quyền các đảo nằm trong các vùng biển đó nhưng thuộc quốc gia khác. Hơn nữa, Công ước Luật biển lại công nhận và bảo vệ danh nghĩa lịch sử. Vì vậy không thể dùng Công ước Luật biển làm cơ sở xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc đối với các quần đảo và vùng nước phụ cận. Biển Đông có diện tích 3,5 triệu km2 trong khi đường chữ U chỉ chiếm 55% diện tích đó chứ không phải 80% như các nước tuyên truyền. 

Tuy nhiên, ông thấy khó xử khi Luật vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Trung Quốc năm 1992 lại không có ngoại lệ cho Biển Đông, nghĩa là sẽ có một vùng nước lịch sử nằm trong vùng đặc quyền kinh tế, mặc dù điều 14 của luật này có nói quy định này không ảnh hưởng đến quyền lịch sử của CHND Trung Hoa. 

Ông tìm cách xoa dịu dư luận bằng lập luận đường chữ U không phải là đường vùng nước lịch sử mà là đường vùng nước lịch sử đặc biệt, nghĩa là Trung Quốc có một số quyền lịch sử xác định trong đường đó như một số ưu tiên về hàng hải, đánh cá và khai thác tài nguyên. Vùng chồng lấn giữa đường vùng nước lịch sử đặc biệt này của Trung Quốc với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của các nước khác sẽ tạo ra các vùng tranh chấp khác nhau. Mô hình "gác tranh chấp cùng khai thác" có thể áp dụng phía bên trong đường chữ U với 50/50 phân chia lợi tức giữa Trung Quốc và các nước. Công thức phân chia 40/60 mà Trung Quốc hưởng phần ít hơn sẽ áp dụng cho các vùng nước nằm ngoài đường chữ U.

Cần thấy rằng các tác giả trên quá tự tin khi khẳng định rằng đường chữ U đã được cộng đồng quốc tế công nhận và các quốc gia liên quan không có sự phản đối. 

Trước hết, thời điểm xuất hiện của đường lưỡi bò còn chưa được các tác giả thống nhất. 

Thứ hai, nguồn gốc đường này chỉ là một dạng xuất bản tư nhân. 

Thứ ba, một đường lúc thì 11 đoạn, lúc thì 9 đoạn, vẽ tùy tiện, không tọa độ, không rõ ràng làm sao có khả năng thể hiện một đường yêu sách biên giới rõ ràng theo đúng các quy định của luật quốc tế để các quốc gia khác phải bận tâm. 

Thứ tư, vào thời điểm đường lưỡi bò đang được Bộ Nội vụ Trung Hoa in trên bản đồ, Pháp đã đưa tàu và quân ra đóng giữ đảo Hoàng Sa, Trường Sa, tiếp tục duy trì danh nghĩa chủ quyền kế thừa từ Nhà nước phong kiến An Nam và hoạt động chiếm hữu theo luật quốc tế của Pháp năm 1933. Hoạt động thực tiễn này chẳng phải là sự phản đối hùng hồn ý định yêu sách hai quần đảo bằng cách vẽ đường chữ U từ phía nước láng giềng phương Bắc đó sao? 

Thứ năm, Hiệp ước hòa bình San Francisco 1951 không đả động chút gì tới đường chữ U. Ngay cả Tuyên bố của Thủ tướng Chu Ân Lai năm 1951 về dự thảo Hiệp ước San Francisco cũng đâu có nhắc gì đến đường chữ U. Vì vậy không thể nói đã có sự công nhận quốc tế. 

Thứ sáu, thực tế tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cũng như đòi hỏi của Philippines, Malaysia đối với hầu như toàn bộ hoặc một bộ phận của quần đảo Trường Sa cho thấy không thể nói đường chữ U trên Biển Đông mà Trung Quốc vạch ra đã được các nước khác công nhận. 

Thứ bảy, ngay cả những nước không liên quan gì đến tranh chấp cũng thể hiện quan điểm không đồng tình. Mỹ không công nhận bất kỳ vùng biển nào không gắn với đất liền và đảo. Indonesia cho lưu chuyển tại Liên hợp quốc ngày 8/7/2010 Công hàm không chấp nhận đường lưỡi bò của Trung Quốc.

Lập luận đường chữ U là đường vùng nước lịch sử đã không thể thuyết phục được cộng đồng quốc tế vì ngay cả trong tài liệu chuẩn bị cho Hội nghị của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1958 trong danh sách các vùng nước lịch sử của thế giới không có tên một vùng nước nào trong Biển Đông.

Công ước Luật biển năm 1982 đâu có chấp nhận một vùng nước lịch sử nào. Điều 15 của Công ước mà các tác giả Trung Quốc viện dẫn chỉ quy định trường hợp phân chia lãnh hải rộng 12 hải lý theo đường cách đều hoặc trung tuyến trừ khi có danh nghĩa lịch sử hoặc hoàn cảnh đặc biệt.

Không có bất kỳ một quy định nào viện dẫn danh nghĩa lịch sử cho vùng biển rộng hơn 12 hải lý chứ đừng nói cách bờ vài trăm hải lý như đường chữ U. Cho nên không thể nói Công ước luật biển công nhận và bảo vệ cho danh nghĩa lịch sử. Các tác giả Trung Quốc đành đưa ra một khái niệm mới đường chữ U là đường vùng nước lịch sử đặc biệt. Thế nhưng việc vach một đường yêu sách vùng biển rồi đòi chủ quyền trên các đảo nằm trong phạm vi đường đó không chỉ không phù hợp với Công ước luật biển năm 1982 mà còn đi ngược lại với nguyên tắc cơ bản mang tính lịch sử của luật biển quốc tế là Đất thống trị biển. Phải có chủ quyền trên đất liền và các đảo mới có quyền đòi hỏi mở rộng vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

Ngoại trưởng Mỹ Hilary Clinton đã phát biểu rất đúng tại Hội nghị ARF 17 tại Hà Nội tháng 7/2010 rằng: “Phù hợp với luật tập quán quốc tế, yêu sách hợp pháp vùng biển trong Biển Đông cần phải được bắt nguồn chỉ từ các yêu sách hợp pháp với đất liền và đảo”. Và khó có thể tưởng tượng được một vùng nước lịch sử đặc biệt lại nằm trong cùng một vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

Việc tìm cách giảm số liệu vùng biển trong phạm vi đường chữ U từ 80% xuống 55% không che đậy được thực chất của vấn đề độc chiếm Biển Đông. Vì ngay trong đề nghị tiếp sau, Ji Gouxing đã đưa ra công thức 50/50 cùng khai thác trong phạm vi đường chữ U và 40/60 ngoài phạm vi đường chữ U nghĩa là công thức gác tranh chấp cùng khai thác được áp dụng trên toàn bộ Biển Đông chứ đâu dừng ở con số 80%.

Việc duy trì một con đường không khoa học, không khách quan, không phù hợp luật pháp quốc tế làm xấu đi hình ảnh của một đất nước Trung Quốc trỗi dậy hòa bình, đồng tác giả của năm nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình và là trở ngại chính cho mọi giải pháp giải quyết tranh chấp trong Biển Đông bằng biện pháp hòa bình. 

Ảnh: Hoàng Long

Sau công hàm ngày 7/5/2009 của Phái đoàn thường trực CHND Trung Hoa tại Liên hợp quốc lần đầu tiên thông báo yêu sách đường lưỡi bò với cộng đồng quốc tế, tháng 4/2010, các quan chức Trung Quốc lại tuyên bố trong một cuộc gặp với quan chức Mỹ về quyền lợi cốt lõi của Trung Quốc ở Biển Đông, không nhượng bộ trong việc đòi chủ quyền theo đường lưỡi bò, tương tự như Đài Loan và Tây Tạng. 

Việt Long

(Nguồn: Vietnamnet)